
ساز عاشق سازی (قوپوز)
سازي زه صدا* از خانوادة سازهاي زه صداي مضرابي كه ظاهراً از اجداد سازي است كه امروزه در آذربايجان و بعضي مناطق ترك زبان ساز (ساز عاشيقي)* ناميده ميشود و آن را عاشيقها مينوازند. امروزه قوپوز كمتر در آذربايجان بهكار ميرود.
سازي خودصدا از گروه سازهاي خودصداي زبانهدار است. اين ساز همان زنبورك است كه در گذشته در اغلب نواحي ايران متداول بود.
قوپوز كه در محاورة مردم تركمن قاووز تلفظ ميشود از جمله خودصداهايي است كه زنان و دختران تركمن به صورت انفرادي يا گروهي آن را مينوازند. اين ساز متشكل از قابي كليدمانند از جنس فلز است كه در وسط آن تيغه يا زبانهاي باريك از جنس فلز نصب شده است.
براي نواختن قوپوز، قاب آن در ميان دندانهاي جلو قرار ميگيرد و با دست زبانة آن به صدا در ميآيد. اين ساز جز در تركمن صحرا در ساير نواحي ايران در حال فراموشي است.